İNSAN DÜŞÜNEN VARLIKTIR.

11 Mayıs 2010 Salı

Jean Paul Sartre'dan Sözler

Jean 
Paul Sartre• İntihar kaçış değil, reddediştir…

• Ask; iki insanın bilinçlerini birleştirme çabasıdır. Boşuna bir çaba çünkü insan kendi bilincine mahkumdur…

• En büyük günah pişmanlıktır…

• Varlığında, varlığın var olmasının söz konusu olduğu bir varlık olarak var olan bir varlığım…

• Nesnelerin bir ters yüzü vardı, insan aklını kaçırdığı zaman bunu görürdü…

• Benim gibi yaşlı bir devrimciye böyle bir ödül vermek, kapitalizmin öç alma girişiminden başka bir şey değildir. ( Nobel Ödülünü reddederken )

• Birini sevmeye koyulmak başlı başına bir iş, bir girişimdir. Güç ister, yürek ister, körlük ister...Hatta başlangıçta öyle bir an vardır ki uçurumun üstünden sıçramak ister; düşünmeye kalkarsan aşamazsın onu...

• En bayağı bir olayın serüven haline girmesi için onu anlatmaya koyulmamız gerekir ve yeter. İnsanları aldatan da bu zaten. Kişioğlu hikâyecilikten kurtulamaz, kendi hikâyeleri ve başkalarının hikâyeleri arasında yaşar. Başına gelen her şeyi hikayeler içinden görür. Hayatını sanki anlatıyormuş gibi yaşamaya çalışır.
• Düşünce özgürlüğünden yoksun olmak düşündüğünü söyleyememek değil hiç düşünememiş olmaktır

Yalnızlık - Denemeler

Yalnızlık - Denemeler


Montaigne
Yalnız yaşamanın bir tek amacı vardır sanıyorum; o da daha başıboş, daha rahat yaşamak. Fakat her zaman, buna hangi yoldan varacağımızı pek bilmiyoruz. Çok kez insan dünya işlerini bıraktığını sanır; oysaki bu işlerin yolunu değiştirmekten başka bir şey yapmamıştır. Bir aileyi yönetmek bir devleti yönetmekten hiç de kolay değildir. Ruh nerde bunalırsa bunalsın, hep aynı ruhtur; ev işlerinin az önemli olmaları, daha az yorucu olmalarını gerektirmez. Bundan başka, saraydan ve pazardan el çekmekle hayatımızın baş kaygılarından kurtulmuş olmuyoruz.
Ratio et prudentia curas,

Non locus effusi late maris arbiter, aufert.
(Horatlus)
Dertlerimizi avutan akıl ve hikmettir,
O engin denizlerin ötesindeki yerler değil
Ülke değiştirmekle kıskançlık, cimrilik, kararsızlık, korku, tutku bizi bırakmaz.
Et post equitem sade atra cura. (Horatius)
Ve keder, atımızın terkisine binip gelir.
Onlar manastırlarda, medreselerde bile peşimizi bırakmazlar. Bizi onlardan ne çöller kurtarabilir, ne mağaralar, ne de bedenimize ettiğimiz işkenceler
Haeret lateri letalis arundo. (Virgilius)
Öldürücü yara bağrımızda kalır.
Sokrates'e birisi için, seyahat onu hiç değiştirmedi, demişler. O da: Çok doğal, çünkü kendisini de beraber götürmüştür, demiş.
Quid terras alio calentes

Sole mutamus? patria quis exul

Se quoque fugit?
(Horatius)
Niçin başka güneş başka toprak ararsın?
Yurdundan kaçmakla kendinden kaçar mısın?
İnsan önce içindeki sıkıntıyı dağıtmazsa yer değiştirmek daha fazla bunaltır onu: Nasıl ki yerine oturmuş yükler daha az engel olur geminin gidişine. Bir hastaya iyilikten çok kötülük edersiniz yerini değiştirmekle. Hastalığı azdırırsınız kımıldatmakla, nasıl ki kazıklar daha derine gidip sağlamlaşır sarsıp sallamakla. Onun için kalabalıktan kaçmak yetmez, bir yerden başka bir yere gitmekle iş bitmez: İçimizdeki kalabalık hallerimizden kurtulmamız, kendimizi kendimizden koparmamız gerek
Rupi jam vincula dicas;

Nam luctata canis nodum arripit; attemen illi,
Cum fugit, a collo trahitur pars longa catenae. (Persius)
Kırdım diyorsun zincirlerini;
Evet, köpek de çeker koparır zincirini,
Kaçar o da, ama halkaları boynunda taşıyarak
Zincirlerimizi götürürüz kendimizle birlikte; tam bir özgürlük değildir kavuştuğumuz; döner döner bakarız bırakıp gittiğimize; onunla dolu kalır düşlerimiz.
Nisi purgatum est pectus, quae prelia nobis

Atque pericula tonc ingratis insinuandum?

Quantae conscindunt hominem cuppedinis acres

Sollicitum curae, quantique perinde timores?

Quidve superbia spurcita, ac petulantia, quantas

Efficiunt clades? Quid luxus desidiesque?
(Lucretius)İçi arınmamışsa, neler bekler insanı,
Kendi kendisiyle ne savaşlar eder boşuna!
Tutkuları içinde ne kemirici kaygılar.
Ne korkular içinde kıvranır insan!
Ne çöküntüler yapar bizde gurur, şehvet,
Öfke, gevşeklik ve tembellik!


Kötülüğümüz içimizde bizim; içimizse kurtulamıyor kendi kendisinden.
In culpa est animus qui se non efiugit unquam. (Horatius)Ruhun derdi içinde ve kaçamaz kendi kendinden.
İnsanın, olanak varsa karısı, çocuğu, parası ve hele sağlığı olmalı, ama mutluluğunu yalnız bunlara bağlamamalı. Kendimize dükkanın arkasında, yalnız bizim için bağımsız bir köşe ayırıp orada gerçek özgürlüğümüzü, kendi sultanlığımızı kurmalıyız. Orada, yabancı hiçbir konuğa yer vermeksizin kendi kendimizle her gün başbaşa verip dertleşmeliyiz; karımız, çocuğumuz, servetimiz, adamlarımız yokmuş gibi konuşup gülmeliyiz. Öyle ki, hepsini yitirmek felaketine uğrayınca onlarsız yaşamak bizim için yeni bir şey olmasın. Kendi içine çevrilebilen bir ruhumuz var; kendi kendine yoldaş olabilir; kendi kendisiyle, çekiş dövüş, alışveriş edebilir. Yalnız kalınca sıkılır, ne yapacağımızı bilmez oluruz diye korkmamalıyız.
In solis sis tibi turba locis (Tibulhıs)
Issız yerlerde kendin için bir evren ol
Erdem, der Antishenes, kendi kendisiyle yetinir; ne kurallara baş vurur, ne laflara, ne gösterişlere.
Yapmaya alıştırıldığımız işlerden binde biri bile kendimizle doğrudan doğruya ilgili değil. Bakarsınız bir adam canını dişine takmış, kurşun yağmuru altında, yıkık bir kale duvarına tırmanıyor bütün hıncıyla; bir başkası, karşı tarafta, kan revan içinde, aç susuz savunuyor o kaleyi ölesiye: Kendileri için mi gösteriyorlar bu yararlığı? Uğrunda ölecekleri ve hiç görmedikleri insan belki o sırada kılım kıpırdatmadan keyif sürmektedir. Bakarsınız bir başkası, bitkin, perişan, saçı sakalı birbirine karışmış kitaplıktan çıkıyor gece yansından sonra: Bunca kitabı daha iyi, daha akıllı bir insan olmak için mi karıştırdı sanırsınız? Yok canım sen de! Ya ölecek o kitaplıkta ya öğretecek yarınki kuşaklara Platus'un dizelerini hangi düzenle kurduğunu ve falan Latince sözcüğün nasıl yazılması gerektiğini. Kim seve seve feda etmiyor sağlığını, canını şan şeref için? Oysa kalp bir paradan başka nedir ki şan şeref? Kendi ölümümüzden korkmakla yetinemeyiz; karılarımızın, çocuklarımızın, adamlarımızın ölümünden de korkmak zorundayız. Kendi işlerimizden çektiğimiz sıkıntı yetmiyormuş gibi komşularımızın, dostlarımızın işleriyle de dertlere sokar, bunaltırız kendimizi.
Vah! quemquamne hominem in animum instituere, aut
Parare, quod sit charius quam ipse est sibi? (Terentius)
Vah, vah! Nasıl olur da insan bir şeyi
Kendinden daha çok sevmeye kalkar? (Kitap 1. bölüm 39)



DENEMELERMichael De MONTAIGNETürkçesi: Sabahattin EYUBOĞLUCem Yayınevi29. Basım 1997Sf. 59-64

Nietzsche Aforizmalar



Nietzsche
Nietzsche
- İnsan,güzel bir tenin altındaki çirkinliği görmemek için gözlerini kör etmeden bir kadını sevemez;derinin altında kan,damarlar, yağ, sümük,dışkı;bu fizyolojik iğrençlikleri görmez.Aşık insan,kendi gözlerini çıkarmalı, gerçeklerden feragat etmelidir.Benim için ise böyle bir gerçek dışı yaşam,yaşarken ölmek demektir.
***
üstinsan hiç olmadı.çıplak gördüm her ikisini de en büyük ve en küçük insanı; pek fazla benzeşiyorlardı. gerçekden en büyüğü pek insanca geldi gözüme!
***
- bu dahil bütün genellemeler yanlıştır.
***
- " niceleri kendi zincirlerini çözemezler de, dostlarının azatçısıdırlar. "
***
" kendi alevinle yakmaya hazır olmalısın kendini : kül olmadan nasıl yeniden doğabilirsin ki? "
***
" insan da ağaca benzer. ne denli yükseğe ve ışığa çıkmak isterse, o denli yaman kök salar, yere, aşağılara, karanlığa -kötülüğe. "
***
" kemiklerin, et parçalarının, bağırsakların ve damar sisteminin deri ile kaplı oluşu nasıl insanın görüntüsünü çekilir hale getiriyorsa, tıpkı, onun gibi ruhun heyecanlarıyla tutkuları da hiçlikle kaplıdır. hiçlik, ruhun derisidir. "
***
"gizemsel izahlar derin sayılır.doğrusu şu ki,yüzeysel bile değillerdir onlar. "
***
" sizlere söylüyorum : dünyaya bir yıldız getirebilmek için insanın benliğinde hala kaos olması gerek. sizlere söylüyorum, hala o kaos var benliğinizde. "
***
"vurun kırın iyilerle doğruları! ey benim kardeşlerim, anladınız mı bu sözü? "
***
-"hepimiz bir sürü parçadan oluşuruz ve bu parçalar kendilerini ifade etmek için çırpınır. bizler yalnızca varılan son uzlaşmadan sorumlu tutulabiliriz. her parçanın sahip olduğu karmaşık dürtülerinden değil.."
***
-"biriyle tam olarak ilişki kurabilmen için, önce kendinle ilişki kurabilmelisin."
***
-"en çok çiğ damlası, en sessiz gecede düşer"
***
-"kendi yalnızlığımızı kucaklayamazsak, inzivaya karşı kalkan olarak başka birini kullanırız. yalnızca bir kartal gibi yaşayabilen insan, başka birine sevgisini verebilir; yalnızca o zaman insan bir başkasının büyümesi ve gelişmesiyle ilgilenebilir.
***
-"her insan, gerçeğin ne kadarına dayanabileceğini seçmeli."
***
-"mezarlıkların, insan zihnini dinlendirdiğini ve yaşamdaki önceliklerin değerledirilmesini sağladı söylenir."
***
-"ikili yaşam ilave yaşam gibi. insana adeta uzatılmış bir yaşam sunuyor."
***
-"bizler arzu edilenden ziyade arzu etmeye aşığızdır"
***
-"yaşam planınız sizin elinizde değilse, varlığınızı rastlantıya bırakmışsınız demektir"
***
-"insanların tarzları, iki temel bölüme ayrılabilir:
ruhunda sükunete kavuşmak ve mutlu olmak isteyen insanlar, inanmalı ve iman etmeliler. ama hakikatin peşindeki insanlar iç huzurundan feragat edip yaşamlarını bunu sorgulamaya adamak zorundadırlar.."
***
-"başkalarının kurallarına uymak, insanın kendini yönetmesinden çok daha kolaydır."
***
"bilse de bilmese de, istese de istemese de herkes dunyanin tumu, varligin tumu icin payina duseni yapar."
***
"sevgi, seven insanin yuce ve gizli yeteneklerini yuzeye cikarir."
***
"erkegin mutlulugu: istiyorum, der. kadinin mutlulugu ise: istiyor, der."
***
"kendinin derin oldugunu bilen kimse aydinliga yonelir; kalabaliga derin gorunmek isteyen kimse ise karanliga yonelir."
***
"gunun birinde simsegi atesleyecek kimse uzun zaman... bulut olmalidir."
***
"gizemsel izahlar derin sanilir; dogrusu su ki, yuzeysel bile degildir onlar."
***
"her aliskanlik elimizi daha becerikli, aklimizi ise daha beceriksiz hale sokar."
***
"sehvet denen kancik it bir parca et bulamadi mi nasil da bir parca akil ister!"
***
"birisi soyle diyordu: "bu iki insan hakkinda derin dusunmedim: bu da onlara olan sevgimi gosterir.",
***
"bilgi'nin velileri olamazsaniz savascilari olun bari!"
***
"seni ovdukleri surece kendi yolundan gittigini sanma sakin: baskasinin yolunda gidiyorsun."
***
"ucurumlari sevenin kanatlari olmali."
***
"her insan benliginde entelektuel yuksekligin ve ahlaksal temizligin cifte ozlemini tasir. her dusuncede acilmak egilimi de olan iki kanat vardir: deha ve kutsallik."
***
"sevgi yuzunden yapilan sey her zaman iyilikle kotulugun otesinde yapilir."
***
"bir nesneyi hem sevebilen, hem de alay edebilen kimse, dehaya erismis demektir."
***
"en insancil davranis, birisinin utanmasini onlemektir."